خسارت از دید حقوق
در امر حقوقی خسارت چند نوع است به عنوان مثال :
1 – خسارت دادرسی که شامل هزینه دادرسی ( ابطال تمبر دادرسی، حق الوکاله وکیل، هزینه کارشناسی، هزینه تحقیقات محلی و…. ) و یا بطور کلی هر هزینه ای که برای اثبات دعوا و یا دفاع در دعوا لازم بوده است .( ماده 71 قانون ایین دادرسی مدنی )
2- خسارت قراردادی : مانند اینکه در قرارداد معین شده که چنانچه یک از طرفین از تعهد خود سر باز زدند، طرف دیگر حق دارد فلان مبلغ به طرف مقابل خود بپردازد .
نکته قابل توجه : در مواردی که مقدار هزینه در قانون یا تعرفه رسمی معین نشده است مقدار خسارت را دادگاه به نظر خود یا به وسیله کارشناس معین می نماید .
3- خسارت تاخیر تادیه : در این برهه به لحاظ تورم اقتصادی موجود در کشورمان، بانک مرکزی بر اساس شاخصی که همه ساله برای تورم نرخی معین می کند، خسارت تاخیر تادیه را هر سال در اوایل سال جدید معین می کند که معمولاٌ بر این اساس در اجرای احکام های محاکم، محاسبه می شود ولی سابقاٌ خسارت تاخیر تادیه مطابق ماده 719 قانون آیین دادرسی مدنی که قبلاٌ چنین پیش بینی شده بود به شرح ذیل بود :
— در دعاوی که موضوع آن وجه نقد است اعم از این که راجع به معاملات با حق استرداد یا سایر معاملات استقراضی یا غیر معاملات استقراضی باشد خسارت تاخیر تادیه معادل صدی دوازده محکوم به ، در سال است و اگر علاوه برای این مبلغ قراردادی به عنوان وجه التزام مال الصلح یا مال الا جاره و هر عنوان دیگر شده باشد در هیچ مورد بیش از صدی دوازده در سال نسبت به مدت تاخیر کم داده نخواهد شد لیکن اگر مقدارخسارت کمتر ا ز صدی دوازده معین شده باشد به همان مبلغ که قرار داد شده است حکم داده می شود .
و شایان ذکر است در قانون آیین دادرسی مدنی در ادامه، این ماده بعد چنین بیان شده هرگاه راجع به خسارت تاخیر تادیه، قرادادی بین طرفین یه هر عنوانی از عناوین مذکور در ماده قبل شده و ابتدا مدت تادیه خسارت هم معین شده باشد، خسارت از تاریخی که در قرارداد معین شده است حساب می شود و اگر در قرارداد نامبرده ابتدای مدت ذکر نشده باشد، خسارت از تاریخ قرارداد حساب خواهد شد ( ماده 720 قانون آیین دادرسی مدنی )
در ماده 721 قانون آیین دادرسی مدنی تصریح شده : در صورتی که راجع به خسارت تاخیر تادیه قراردادی نشده باشد اگر خواسته بوسیله اظهار نامه مطالبه شود، خسارت تاخیر تادیه از تاریخ ابلاغ اظهار نامه والا از تاریخ اقامه دعوا محسوب می شود .
